Verstoorde biologische klok

Er zijn verschillende redenen waarom de winter je neerslachtig lijkt te maken. Via lichtgevoelige cellen in je ogen regelt het daglicht je biologische klok. Zie je te weinig daglicht, dan heb je minder energie en dat tekort kan ook leiden tot een overmatige productie van het slaaphormoon melatonine. Je moet geeuwen, voelt je moe en lusteloos, je hebt honger en je humeur zakt tot onder het vriespunt. Dat je voldoende daglicht ziet, is dus niet alleen goed voor je eigen welzijn maar ook voor dat van de mensen om je heen!

Te weinig zonnevitamientjes

De zon is je belangrijkste bron van vitamine D. Je hebt vitamine D bijvoorbeeld nodig om je immuunsysteem gezond te houden en om calcium te produceren.  Dat calcium ervoor zorgt dat je botten en tanden stevig zijn, wist je wellicht al. Een tekort aan vitamine D kan ze broos maken. Maar een tekort verhoogt ook het risico op depressie. Omdat de zon minder krachtig schijnt tijdens de wintermaanden, kan je niet altijd voldoende ‘zonnevitamientjes’ opslaan en dat kan leiden tot vermoeidheid en een sombere stemming.

Gelukshormoon

Tot slot is er nog een andere mysterieuze speler in het spel, de neurotransmitter (een stof in je brein) serotonine, in de volksmond ook wel gelukshormoon genoemd.  Serotonine is nauw verbonden met je emoties. En tijdens de koudste maanden kan je last hebben van een laag serotoninegehalte omdat serotonine wordt aangemaakt als er daglicht is. Combineer te veel melatonine met te weinig serotonine en je begrijpt dat je snel last kan krijgen van een serieuze winterdip!

Hoe bestrijd je de winterblues?

Het is zonneklaar: voldoende daglicht is essentieel voor een goed gemoed. Hoe vang je er genoeg van in de wintertijd? Enkele tips:

• Laat de kou je niet tegenhouden: trek een warme jas aan en ga naar buiten! Gebruik bijvoorbeeld je middagpauze om een wandeling te maken en doe je boodschappen te voet. Profiteer tijdens het weekend of de vakantie extra van de buitenlucht op momenten dat de zon zich glorieus laat zien.
• Beweeg! Van lopen, fietsen of schaatsen in de kou warm je helemaal op. Buitenactiviteiten geven je een boost.
• Open gordijnen en/of rolluiken overdag altijd om voldoende daglicht binnen te laten. Als je veel tijd thuis doorbrengt, plaats dan je bureau dicht bij een raam. Doe hetzelfde op het werk als de infrastructuur dit toelaat.
• Als je op je werk geen toegang hebt tot natuurlijk daglicht, overweeg dan het gebruik van daglichtlampen. Ze bootsen natuurlijk zonlicht na en kunnen je energiepeil - en mood - opkrikken.
• Kamerplanten in huis zijn ook een goed idee. Ze kunnen natuurlijk daglicht niet vervangen, maar ze zorgen wel voor een betere luchtkwaliteit en bevorderen een goed gevoel.
• Blootstelling aan fel licht, zoals lichttherapie, wekt je op en verhoogt je alertheid.
• Bevorder een goede nachtrust door enkele uren voor je gaat slapen schermen en blauw licht te vermijden. Dit advies geldt overigens het ganse jaar door.

Denk je dat vitamine D supplementen het tekort aan daglicht kunnen goedmaken?

Normaal zou voldoende buitenlucht in combinatie met vitamine D-rijk voedsel (zoals vlees, vette vis, eieren, boter, margarine of met vitamine D verrijkte voedingsproducten) moeten volstaan om de nodige portie vitamine D in je lijf te hebben. In de realiteit hebben we vaak een tekort (tijdens de winter). Je behoefte aan vitamine D kan ook variëren naargelang je leeftijd, huidskleur en gezondheidstoestand. We raden je aan om advies te vragen aan je apotheker of arts als je een supplementenkuur overweegt. Een overdreven dosis vitamine D kan schadelijk zijn voor je gezondheid - ja, echt waar.

Ga er vooral niet van uit dat je niet meer hoeft buiten te komen als je vitamine D supplementen inneemt, ze kunnen een winterdip niet zomaar wegtoveren. Actieve blootstelling aan voldoende daglicht is de beste remedie voor een vrolijk wintergemoed.

Ook niet onbelangrijk: een zonnebankkuur kan absoluut daglicht niet vervangen. Zonnebanken produceren alleen maar Uv-licht en zijn bovendien zeer schadelijk voor je huid.